Cách làm Bánh chưng gạo nếp lứt đỏ theo kiểu bánh chưng xanh truyền thống Việt Nam trong ngày tết.
Chuẩn bị nguyên liêu là các loại gạo nếp lứt: gạo nếp trắng lứt, nếp lứt đỏ, nếp cẩm.
Đỗ đỏ (hoặc đỗ xanh hay hạt điều)
Muối hầm, tiêu
Lá rau ngót
Lá gói bánh chưng
Một cái nong, hoặc nia băng tre.
Các làm bánh chưng:
Ngâm gạo trước khi đi ngủ với nước ép lá rau ngót và làm xanh vừa ngon bánh, rau ngót rất nhiều kiềm, sáng sớm vớt ra để ráo.
Rửa lá từ đêm hôm trước, tước cuộng, để róc nước.
Đãi ngâm đỗ từ đêm trước khi đi ngủ, sáng sớm đun chin đỗ, giã nhỏ mịn nắm lại thành từng nắm… với dầu vừng trộn chung. Nếu làm nhân bằng đỗ sống không cần nấu chin, nhất là làm cho gia đình ăn thì nên dùng loại nồi inox 8 lít, dùng để nấu cơm lứt, nấu bánh chưng… rất tiện.
Trải lá xuống nong, bắt chéo chữ dấu cộng và lật mặt nào muốn quay ra ngoài cho đẹp xuống dưới nong, đặt từ một tới hai lá khác lên trên, tốt nhất là nhìn thấy một người đang gói…
Gói vài lần là đẹp ngay nếu bạn là người khéo tay.
Nếu vụng thì thành bánh chưng hình chữ nhật, hình thang chả sao, ăn vẫn khoái hơn là mua ngoài chợ dù có đẹp đến mấy, vì sao? Vì “cây nhà lá vườn”.
Các gói khác có thể để hai lá dong đối nhau cùng chiều và cuốn như sâu kèn rồi gấp đầu nhọn lại, múc vào hay thìa canh gạo nếp… gói loại bánh này sẽ giống hình cái mái nhà… tôi làm loại đó và thấy gói cự kỳ dẽ dàng, trẻ em. Bánh chưng này ăn vào rất khỏe người! Xin nhớ kỹ là luôn luôn luộc bánh chưng ngập nước, nếu cạn phải đổ ngay nước đang xôi vào và nếu nấu nồi áp xuất thì nhớ đổ ngập nước.
Bánh chưng gạo lứt nếp đỏ
Hướng dẫn cách gói bánh chưng truyền thống áp dụng cho gói bánh chưng gạo lứt nếp như sau:
– Mỗi bánh chưng cần ít nhất 4 lá dong. Lá được xếp đôi theo chiều dài sống lá, cạnh xếp đôi được đo bằng cạnh khuôn bánh, ta có thể xén lá nhỏ hơn 1 hay 2 ly cho lá dễ lọt vào khung. – Trước khi gói bánh, đặt 2 sợi dây lạt theo hình chữ thập dưới khuôn bánh.
– Lớp là thứ nhất được xếp vào một góc khuôn. Thay vì để lá tràn đầy khuôn. Nhưng vì mặt lá này là bề mặt của bánh nên ta phải xếp lá cho gọn lại theo đường chéo như lá thứ nhất mà để nguyên cho đầy mặt khuôn.
– Lớp lá thứ hai được xếp vào góc đối diện với lớp lá thứ nhất. Lớp lá này ta không phải xếp chéo như lá thứ nhất mà để nguyên cho đầy mặt khuôn.
– Lớp thứ ba và thứ tư xếp vào 2 góc còn lại và được xếp như lớp là thứ hai.
Lưu ý khi gói bánh chưng:
Tất cả mặt láng xanh của lá dong ( hay lá chuối ) được xếp vào trong, mặt mờ ra ngoài.
Sau khi đã xếp 4 lớp lá dong vào khuôn, ta xếp chèn thêm lá chuối ở 4 góc, lá chuối cũng được xếp hình góc như lá dong, chèn thêm lá để bánh không bị bể góc.
Sau cùng cắt một miếng lá chuối hình vuông bằng với diện tích của khuôn bánh lót trên lớp lá dong.
– Đong một chén nếp đổ vào, để cho nếp nằm đều vào các góc, bóp dẹp nắm đậu xanh để trên nếp, kế đến miếng thịt để nằm gọn vào giữa, sau đó đến một lớp đậu xanh , lấy tay đè cho thịt và đậu chặt xuống. Sau cùng, múc một chén nếp đổ lên trên, lùa nếp vào 4 góc cho thật chặt, xếp một lớp lá chuối trên mặt nếp, rồi xếp từ từ các lớp lá dong xuống .
– Rút khuôn bánh ra khỏi tay bên trái, cột sơ hai dây lạt, sau đó lấy khuôn bánh ra khỏi tay, sẽ cột thêm dây và xiết chặt bánh, thường bánh được xiết 3 dây dọc, 3 dây ngang.
– Sau khi gói bánh xong, xếp những cọng lá dong vào dưới đáy thùng để nấu bánh , xếp bánh vào thùng đổ ngập nước .
– Bắc thùng lên bếp đun củi liên tục, tùy theo bánh lớn hay nhỏ, số lượng bánh nhiều hay ít . Nếu làm bánh cở 20cm x 20cm nấu khoảng 5 cái bánh, thì nấu khoảng 4 tiếng .
– Khi thấy nước trong thùng vơi đi, ta phải để nước sôi vào cho ngập bánh, nếu không bánh sẽ bị sượng.
– Bánh chín vớt ra , để cho ngay, sau đó để lên một miếng ván, để vật nặng lên trên miếng ván, cho bánh được ráo nước.
– Ba giờ sau, treo bánh nơi thoáng cho bánh có thể để lâu được.
– Bánh làm khéo hay không là cần nhìn, những góc bánh phải vuông, lá xanh mướt, nhân bánh bùi béo, bánh có hương vị đặc biệt của lá dong và thịt mỡ.
Nói chung , dù làm cách nào cũng được, Bánh chưng vẫn là món bánh, món ăn ngon đặc biệt của ba ngày Tết dân tộc.
Với phần hướng dẫn cách gói bánh chưng hy vọng các bạn có thể tự tay gói được những chiếc bánh đẹp vào dịp tết.
