Tóm tắt bài viết
Gạo lứt và phương pháp chế biến thông dụng – Cơm gạo lứt và ngũ cốc nấu khác hơn nấu cơm thường, nó lâu chín hơn cho nên phải nấu lâu hơn để cho mềm dễ ăn và ngon miệng.
Gạo lứt và phương pháp chế biến thông dụng
1. Nấu gạo lứt bằng nồi ép hơi (cocotte minute) (cơm chưng)
Vật liệu:
- 1 chén gạo lứt.
- 1,5 chén nước.
- 1 tí muối (hoặc 1 muỗng xúp nước tương tamari).
Cách làm
Ðể vào nồi ép hơi một chén bằng sành lớn (hay bằng men). Ðổ nước vào nồi, phía ngoài chén, cao đến 1/3 miệng chén. Ðổ gạo lứt đã vo (ngâm trước 1 giờ), 1,5 chén nước và muối (hoặc 1 muỗng xúp nước tương) vào trong chén sành.
Vặn nắp nồi thật chặt, bắc lên bếp nấu sôi độ 10 phút, rồi hạ lửa riu riu nấu tiếp độ 50 phút. Sau đó, tắt lửa để nồi trên bếp cho khá lâu để cho nguội. Khi không còn nghe hơi xì ra nữa là cơm đã chín nhừ.
Nấu như thế cơm vừa mềm vừa không bị sém cháy, nồi dễ rửa, khỏi ngâm, khỏi cạo chùi.
Nhưng có đông người thì ta đành phải bỏ gạo ngay vào nồi để nấu trực tiếp. Nếu cơm bị cháy thì lấy cái thau hoặc cái dĩa lớn đổ nước lạnh vào rồi để nồi đang nóng vào ngâm năm mười phút thì cháy tróc ra ngay.
2. Cơm nấu bằng nồi thường (bằng gang, bằng đất, bằng sành hoặc tráng men)
Vật liệu:
- 1 chén gạo lứt (vo và ngâm trước 4 giờ hoặc một đêm).
- 3 chén nước.
- 1 tí muối (hoặc ½ muỗng xúp nước tương).
Cách nấu:
Đổ gạo, nước, muối hoặc nước tương vào trong nồi. Bắc lên bếp đun sôi 10 phút rồi hạ lửa rất nhỏ, lấy 1 cái khăn vải dày nhúng nước vắt khô, đậy nồi rồi đậy nắp lại. Tiếp tục nấu 50 phút rồi lấy tấm ngăn lửa (diffuseur) kê dưới nồi để vậy độ 10 phút. Cơm sẽ chín mềm, ngon thơm. Nếu nấu bằng than củi thì cơm ngon hơn. Nồi để trên tro nóng như ở nhà quê mình cơm sẽ rất bùi béo.
Cơm có thể ghế đậu đỏ, đậu xanh, đậu đen, phân lượng độ 10%. Ðậu nên ngâm trước một đêm, đem nấu riêng trước, bỏ một miếng phổ-tai (kombu) dài chừng 10 cm hoặc vài lá tre để làm cho đậu mềm, xong rồi đổ vào gạo nấu chung.
3. Cơm trộn với kê nấu nồi ép hơi
Vật liệu:
- 1 chén gạo lứt vo ngâm 1 giờ.
- 1 chén kê vo (khỏi ngâm).
- 2,5 chén nước.
- 1 xíu muối.
Cách nấu
Đổ gạo, kê vào nồi, cho nước vào. Chưng cách thủy như nấu cơm gạo lứt. Nấu sôi 10 phút rồi hạ lửa riu riu nấu thêm 45 phút. Đợi 10 phút cho nguội rồi hãy mở nắp.
Cơm này ăn với muối mè, nhai rất kĩ trị bá bệnh. Người bị bệnh sình ruột no hơi ăn vài ba ngày là hết liền.
Cách làm muối mè
Mè còn vỏ, rửa sạch, đãi cát cho kĩ.
Bắc chảo lên bếp, chờ cho nóng, rồi đổ mè vô rang, cầm đũa chao qua chao lại luôn tay cho khỏi bị cháy. Khi mè hết nổ lách tách là đã chín thơm dòn. Có thể rang trên muối như rang gạo lứt (xem Gạo lứt rang muối).
Trộn muối bột với mè, phân lượng trung bình là 1 mè 12 muối, đổ vào cối giã cho nát bấy. Bỏ vào hũ đậy kín. Có thể để từ 1 tuần đến 10 ngày. Mỗi chén cơm ăn với 1 muỗng cà-phê mè. (Phân lượng mè muối có thể thay đổi tùy theo mỗi người, nhưng nếu trộn quá nhiều muối, ví dụ 1 muỗng cà-phê muối 7 muỗng cà-phê mè, hoặc 6 muỗng cà-phê, mè sẽ quá mặn, ăn không ngon.)
4. Cơm gạo lứt ghế khoai
Ở nhà quê ta, người dân nghèo thường ăn cơm ghế với khoai lang hoặc sắn hoặc đậu, ăn rất ngon, vừa lạ miệng vừa để đổi bữa, nhưng khi mình bị bệnh thì nên tránh ăn khoai vì nó nhiều âm tính.
Vật liệu:
- 1 chén gạo lứt vo ngâm một đêm.
- 1/3 chén khoai lang khô (xắt bằng ngón tay út).
- 1 xíu muối.
- 3 chén nước.
Cách nấu:
Bỏ gạo, khoai, nước vô nồi. Nấu sôi 10 phút, nêm muối. Lấy cái khăn vải nhúng nước vắt ráo đậy kín nồi. Hạ lửa nhỏ, lấy tấm vỉ sắt (diffuseur) để dưới nồi, nấu tiếp 50 phút rồi tắt lửa, để 10 phút sau hãy mở. Cơm nấu như vậy vừa ngọt vừa bùi, ăn với cá kho khô.
5. Cơm gạo lứt nấu với hành nước tương
Vật liệu:
- Cơm nấu chín rồi.
- 1 cọng tỏi tây18 (poireau) xắt nhỏ.
- 1 muỗng cà-phê nước tương tamari.
Cách nấu:
Lấy chảo, thoa dầu mè bắc lên bếp, bỏ tỏi tây hoặc hành vào xào cho thơm, cho cơm (nấu chín rồi, để vừa nguội) vào trộn đều, thêm nước tương xào lại 5 phút để cho hơi khô.
Cơm này có thể ăn không, không cần đồ ăn mà rất ngon cho những người vừa lành bệnh ăn lại bữa.
6. Cơm Quảng Ðông
Vật liệu:
- 2 chén cơm nấu rồi.
- ½ củ cà rốt.
- 1 củ hành nhỏ.
- 1 tai nấm đông cô ngâm rồi.
- 1 miếng phổ-tai nhỏ đã nấu chín.
- 1 miếng tàu hủ ki nhỏ hoặc mì căn.
- Vài muỗng xúp đậu Hòa Lan19 hột xanh (petit pois).
- Ngò.
Cách nấu:
Các thứ rau đậu (légumes) rửa sạch xắt hạt lựu. Lấy chảo gang, thoa dầu mè, bắc lên bếp cho hành vào xào thơm. Sau cùng cho các thứ rau quả (légumes) đã xắt, nêm muối vừa ăn, trộn cơm vào, xào 5 phút. Cho chút nước tương cho ngon. Ta có thể cho thêm ít tôm khô, hoặc một cái trứng tráng mỏng xắt nhỏ. Múc ra dĩa ăn nóng, bỏ ngò cho thơm. Nấm hương có tính cách làm hạ sốt và trị cholestérol. Những người ăn chay nên ăn một tai nấm hương thế thịt.
7. Cháo gạo lứt hột sen
Vật liệu:
- 1 chén gạo lứt.
- 10 chén nước.
- ¼ chén hột sen.
- 1 quả xíu muội.
Cách nấu:
Vo gạo sạch, bỏ hột sen đã ngâm 3 giờ và đã lấy tim ra. Bóc sạch vỏ, cho nước vào, đun sôi 10 phút, để lửa riu riu 1 giờ. Khi cháo lền23 là được, cho tí muối. Cháo này có thể nấu với đậu đỏ, đậu đen, đậu xanh. Nấu cháo không cho các thứ trên kia có thể dùng cho người bệnh kém ăn, tinh thần mệt mỏi, và cho trẻ em vừa mới thôi bú. Ăn 1 ngày cháo như thế là thấy khỏe, biết đói ngay.