Tai sao ăn gạo lứt muối mè phải nhai kỹ? Yêu cầu quang trọng trong dinh dưỡng của con người là Nhai Càng Kỹ Càng Tốt, vì nhai kỹ có những lợi ích sau:
Tai sao ăn gạo lứt muối mè phải nhai kỹ?
Mỗi miếng ăn nhai ít nhất là 10 lần; nhưng muốn thấy hiệu quả của phương pháp thực dưỡng càng nhanh càng tốt, hãy nhai cho được 100 đến 150 lần. (Đức Jesus dạy: “Hãy dùng răng nhai kỹ thức ăn cho đến khi thành nước, và thần khí sẽ biến nước ấy thành máu lành trong cơ thể người. Hãy ăn chậm giống như người đâng lời cầu nguyện lên Thiên Chúa” – Trích kinh thánh của Thánh John tìm thấy ở biển chết; hoặc lời Đức Phật ghi trong Kinh Đại Tứ Niệm Xứ, đoạn “Tỉnh Giác”: “Nầy chư tỳ kheo (tu sĩ), trong việc ăn uống thì tỳ kheo phải ăn, uống, nếm, nhai trong sự hiểu biết rõ ràng”)
Một nhà cách mạng là ngài Gandhi, người giải phóng Ấn Độ khỏi tay thực dân Anh, cũng có ý thức được tầm quan trọng của nhai kỹ nên đã nói: “Hãy nhai thức uống và uống thức ăn”. Bởi miếng ăn gọi là ngon sẽ càng ngon hơn khi được nhai kỹ. Bạn hãy thử nhai một miếng thịt bít tết, nhai một lúc nghe chẳng còn mùi vị gì. Chỉ có thức ăn tốt lành và tối cần thiết cho cơ thể mới càng nhai càng nghe thú vị đến nỗi ban sẽ có thói quen nhai kỹ, trọn đời cũng không bỏ được
Những tác dụng rõ ràng của việc nhai kỹ.
1. Giúp tiêu hóa dễ dàng và hấp thu tối đa chất bổ của thức ăn
Trước hết nhai có mục đích cắt nghiền thức ăn thành nhỏ cho dễ nuốt, đỡ mệt cho dạ dày, tránh tình trạng thức ăn khó tiêu, nhất là thịt, ứ đọng lâu sinh sình thối trong ruột; và nhờ vậy, dịch vị (chất acid nhẹ) đỡ tiết ra nhiều, không làm loét đường tiêu hóa. Nhai kỹ cũng giúp các chất men và enzim trong nước miếng đủ thời giờ “tiêu hóa” một phần thức ăn ngay tại miệng, như enzim ptyalin thủy phân hạt cốc thành chất đường (đường đa). Hơn nữa, nhiều loại thức ăn chỉ tiết hết hương vị khi nhai kỹ, như hạt cốc và rau củ càng nhai càng thấy ngon ngọt. Ngoài ra, cử động của hàm nhai sẽ kích thích dạ dày, ruột, gan, lách hoạt động hữu hiệu trong quá trình tiêu hóa.
2. Giảm uống nước
Nhai kỹ làm tiết xuất nhiều nước miếng là một loại thể dịch được các y sư xưa gọi là “cam lộ” (sương ngọt của trời) có tác dụng thấm nhuần tạng phủ, nuôi dưỡng da thịt được tốt tươi, mát mẻ. Trái lại, nhai dối không những làm giảm chất nước miếng quý giá, mà còn khiến thức ăn khó tiêu, bị sình thối trong đường tiêu hóa sinh ra hơi độc ta thường gọi là “sinh nhiệt” gây nên khát nước.
Niêu cơm gạo lứt đỏ Bà Loan
3. Tránh tình trạng ăn nhiều quá độ
Ngay khi nuốt một hai miếng đầu tiên được nhai kỹ, cảm giác đói đã biến mất, và đến miếng thứ mười, người ta cảm thấy đã có thể ngưng ăn. Tiên sinh Ohsawa có nói: “Nếu chúng ta hao phí dù một hạt cơm hoặc ăn quá nhiều trong lúc có người phải thiếu ăn, thì đó là một tội ác sớm muộn gì cũng bị trừng phạt”. Ăn nhiều quá mức hấp thu của cơ thể sẽ tạo ra chất thừa không tiêu hóa hết. Chất thừa ứ đọng trong người sẽ sinh ra những triệu chứng như mệt mỏi, phù nề, nổi u nhọt, làm giảm tư duy trong sáng, v.v…
4. Làm trẻ cơ thể và tăng sức kháng bệnh
Khi ăn, tuyến mang tai tiết ra một kích thích tố gọi là parôtin. Nhờ nhai, chất này có đủ thời giờ ngấm qua mạch lâm ba (hệ bạch huyết, tân dịch) vào máu đến các tế bào kích thích sự chuyển hóa và do đó, làm đổi mới cơ thể. Hơn nữa, parôtin còn kích thích hệ bạch huyết tạo ra các bạch cầu T (T-lymphocytes) bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng (do tác dụng này mà một số nhà y học cho rằng nhai kỹ là một trong những yếu tố phòng chống virut HIV). Nếu ăn không nhai kỹ hoặc nhai dối, parôtin sẽ theo thức ăn nuốt xuống dạ dày và bị dịch vị hủy hoại.
5. Giữ răng miệng sạch sẽ, làm mạnh nướu và các cơ bắp ở mặt
Ngoài những công dụng đã nói ở điểm 2, nước miếng còn có tính chất giải độc và sát trùng cho răng, miệng; đồng thời cử động nhai làm toàn thể cái đầu vận động nhịp nhàng và do đó, nhai cũng là một cách “thể dục” răng, hàm, mặt.
6. Tăng cường tư duy và trí nhớ
Nhờ nhai, khí huyết trong đầu được kích thích lưu thông và do đó, não hoạt động hữu hiệu hơn. Động tác nhai còn kích thích hệ thần kinh giao cảm (thần kinh thực vật) điều hòa sự dinh dưỡng và hoạt động của các tạng phủ, các tuyến nội tiết, sự co giãn các mạch máu, nhịp tim v.v… và quan trọng hơn cả là tăng cường tiềm thức và tư duy sâu thẳm của con người. Có lẽ vì lý do này, người Việt Nam đã ghép liền chữ “nghiền” với chữ “ngẫm”, nghĩa là nhai nghiền có kỹ thì ngẫm nghĩ mới sâu.
7. Buông xả những căng thẳng tâm trí
Ngồi nhai chậm rãi yên hòa cũng là dịp để con người nghỉ ngơi thanh thản và tập tính kiên nhẫn điềm đạm.
Tóm lại, muốn khỏe mạnh hạnh phúc thì nên nhai kỹ thức ăn. Nhưng để sự nhai phát huy tác dụng cũng cần phải biết cách nhai.
Khi nhai nhớ ngậm miệng để khỏi thất thoát khí lực đang tập trung ở miệng, và nhai theo vòng xoắn ốc (qua lại, lên xuống) để thức ăn trộn đều nước miếng. ông bà xưa cho răng nhai hở miệng và có tiếng chắp, ngoài vấn đề bất lịch sự, còn là dấu hiệu của tướng nghèo hèn.
Để dễ nhai nên ăn miếng nhỏ. Có thể dùng muỗng cà phê để múc cơm, mỗi lần nhai một muỗng (độ 80 hạt) và nhai từ 50 lần trở lên hoặc đến khi thành nước mới nuốt. Khi ăn nên nhai riêng từng món, vì mỗi loại thức ăn đều có độ cứng mềm, hương vị và tính chất Âm Dương khác nhau.
Khi ăn nhớ ngồi thẳng lưng để hoạt động nhai và tiêu hóa thức ăn được suôn sẻ. Theo Đông y cổ truyền, giữ thẳng cột xương sống giúp dòng khí lực trong người trôi chảy thông suốt
Ăn từ Dương đến Âm, nghĩa là bắt đầu nhai vài miếng cơm gạo lứt muối mè hoặc món Dương nhất trong số món ăn trên bàn như bánh tráng (bánh đa) gạo lứt, xúp tương đặc (xúp nêm misô) hoặc tôm. Sau đó, ăn xen kẽ cứ hai, ba miếng cơm đến một miếng rau hoặc thức ăn khác, hoặc ăn hết món Dương trước rồi đến các món Âm; món Âm nhất như trái cây, bánh ngọt dùng đến cuối cùng.
